- PEŞİN ÖDEME YOLUYLA İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
Bilindiği üzere iş sözleşmesi, bildirim sürelerine uyarak, taraflarca feshedilebilir. Kural olarak fesih iradesinin açıklandığı anda sözleşme sona ermez; kanunda belirtilen sürelerin geçmesi beklenir. Bu sürede işçi yine iş sözleşmesinden doğan iş görme borcunu ifa etmekle, işveren ise bu dönemde işçi için doğmuş hak ve alacakları ödemekle mükelleftir. Fakat bahsedilen sürelerde pek çok sebepten dolayı taraflar birbirlerine eskisi gibi yaklaşmayabilir.
İşçi fesih iradesinden haberdar olduktan sonra iş görme ve yan borçlarını eskisi gibi yerine getirmekten imtina eder(örneğin zarar verme kastı); işveren ise haklı olarak bu durumun oluşmasını istemez. İşte tam bu noktada İş Kanunu işveren için bir seçenek daha sunmaktadır. Bu husus İş Kanunu madde 17’de düzenlenir. İlgili maddede yer alan “İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.” İfade işverene ikinci bir seçenek sunar.
- ŞARTLARI
- İlk olarak belirtmek gerekir ki işveren hangi yolu seçeceğini en başta açıklamalıdır. Eğer herhangi bir açıklama yapılmamışsa ve işçi bu sürelerde çalıştırılmışsa peşin ödeme yolundan feragat edildiği sonucuna ulaşılır.
- Bu hakkın kullanılması yalnızca işverene tanınmıştır; işçi talep etse de işveren bu yolu seçmeyeceğini belirtebilir.
- Şayet işveren, fesihte peşin ödeme yolunu tercih etmişse, ödemesi gereken miktar işçinin giydirilmiş ücreti üzerinden hesap edilir.
“İş Kanunu md. 17– Bu maddeye göre ödenecek tazminatlar ile bildirim sürelerine ait peşin ödenecek ücretin hesabında 32’nci maddenin birinci fıkrasında yazılan ücrete ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve Kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur. “
- İş sözleşmesi peşin ödemenin yapıldığı tarihte sona ermektedir. Dolayısıyla ihbar süreleri içinde işyerinde veya işletmede yapılan ücret değişiklikleri ve sair hususlardan işçi yararlanamamaktadır. Bu husus Yargıtayca’da bu şekilde kabul edilir. Uyuşmazlık vuku bulduğunda işverenin peşin ödemenin yapılmasındaki amacı irdelenmektedir. Mahkemece yapılan araştırmada işveren “işçinin ihbar süresinde yapılacak mali ve sosyal iyileştirmelerden yararlanmaması” kastıyla hareket ettiğine kanaat getirirse, işçinin ihbar tazminatını ödemekle yükümlü tutulur.